Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης, κ. Βασίλης Παπαστεργιάδης, συμμετείχε σε διαδικτυακή ημερίδα που διοργάνωσαν η Γενική Γραμματεία Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Διπλωματίας και Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών με τίτλο «Ενδυναμώνοντας τις γέφυρες ανάμεσα στα ελληνικά πανεπιστήμια και τον Ελληνισμό της Διασποράς» και την οποία παρακολούθησαν χιλιάδες Έλληνες από 69 χώρες του κόσμου.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, η οποία διοργανώθηκε με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Εκπαίδευσης και τη συμπλήρωση διακοσίων χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, επιφανείς Έλληνες του εξωτερικού και αξιωματούχοι της κυβέρνησης υπογράμμισαν το υψηλό επίπεδο της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και την πληθώρα επιλογών στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα που προσφέρουν τα ελληνικά πανεπιστήμια σε ομογενείς αλλά και ξένους πολίτες.

Ο κ. Παπαστεργιάδης ανέφερε στην ομιλία του τα ακόλουθα:

«Εκ μέρους της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης, χαίρομαι που βρίσκομαι μαζί σας σε αυτήν την εκδήλωση, σας συγχαίρω για την πρωτοβουλία σας, και σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.

Στην πολιτεία της Βικτώριας, η Ελληνική Κοινότητα Mελβούρνης παίζει σημαντικό ρόλο, όπως πολλοί ιδιώτες, άλλοι οργανισμοί, συν και την Ιερά Αρχιεπισκοπή.

Θα αναφερθώ γενικά στις δράσεις της Κοινότητας, μια και αυτός είναι ο προσωπικός μου χώρος.

Σε αυτή την αναφορά θα μιλήσω για τις άμεσες σχέση μας με τα πανεπιστήμια και τι προτείνουμε.

Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω για τη συνεργασία τους, τους: Τάσο Τάμη, Μάνο Τζιμπραγό, Στέφη Νικολούδη, Νίκο Παπαστεργιάδη και Χρήστο Φίφη.

Σαν Κοινότητα έχουμε άμεση σχέση με την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μέσα από τα 15 απογευματινά σχολεία που λειτουργεί καθώς επίσης και το ημερήσιο σχολείο της Aphington Grammar.

Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η Κοινότητα συνεργάζεται και με το πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του πανεπιστημίου La Trobe. Μαζί έχουμε προβάλει τα μοναδικά Αρχεία Δαρδάλη της Ελληνικής Διασποράς με διαλέξεις, στόχος των οποίων είναι να αξιοποιήσουμε αυτόν τον θησαυρό που εξιστορεί μέσα από αντικείμενα όπως φωτογραφίες, επιστολές, εφημερίδες, παλιές ελληνικές ταινίες και πολλά άλλα, τη μεταπολεμική μετανάστευση των Ελλήνων στην Αυστραλία. Επίσης, φέτος θα συμβάλουμε σε έρευνα του προγράμματος γύρω από τη χρήση της ελληνικής γλώσσας στη Μελβούρνη.

Σαν Κοινότητα σύντομα δημιουργούμε με το Πανεπιστήμιο Μελβούρνης μια νέα Έδρα Μελετών Ελληνικής Διασποράς και Κοσμοπολιτισμού. Θα προσφέρει έναν κόμβο μέσω του οποίου μπορεί να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο δίκτυο ροής πληροφοριών.

Άλλες δράσεις της Κοινότητας είναι και οι ακόλουθες:
• Προωθούμε μαζί με το πανεπιστήμιο La Trobe τα πανεπιστημιακά προγράμματα της Ελλάδας που προσφέρονται στα αγγλικά.
• Φιλοξενούμε Έλληνες εκπαιδευτικούς στις διαλέξεις που διεξάγουμε κάθε χρόνο ως μέρος της σειράς σεμιναρίων Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού της Κοινότητας. Αλλά γενικά δεν υπάρχει αντίστοιχο ενδιαφέρον από τα ελληνικά πανεπιστήμια.
• Ξεκινήσαμε μια συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος migrant. Ο πλήρης τίτλος του προγράμματος αυτού είναι «Σχεδιασμός της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε παιδιά νεομεταναστών με αφετηρία τις πρακτικές ψηφιακού γραμματισμού τους». Στόχος του προγράμματος είναι η διαμόρφωση συγκεκριμένων προτάσεων για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση εκτός Ελλάδος, που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σημερινού ψηφιακού κόσμου. Οι συνεντεύξεις με παιδιά και γονείς από τα σχολεία μας ελληνικών ως πρώτης γλώσσας έχουν ήδη πραγματοποιηθεί.
• Πριν λίγα χρόνια πραγματοποιήσαμε μια πολύ σημαντική συνεργασία με το Ινστιτούτο Νεοελληνικής γλώσσας, «Ίδρυμα Μανώλη Τριανταφυλλίδη, όπου διοργανώθηκε ένα μεγάλο επιμορφωτικό πρόγραμμα. Το πρόγραμμα είχε διάρκεια 9 ημερών και πραγματοποιήθηκε στην Ελληνική Κοινότητα. Απευθύνονταν σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα της Μελβούρνης (όχι μόνο στους εκπαιδευτικούς των δικών μας σχολείων).

Όσον αφορά τα πανεπιστήμια της Ελλάδας, γενικά η σχέση τους με εδώ την Μελβούρνη είναι ελάχιστη.

Ποια είναι η Ελληνική Διασπορά. Ο Καθηγητής Τάμης με πληροφορεί ότι ο απόδημος Ελληνισμός είναι σχεδόν πέντε εκατομμύρια άτομα, που προωθούν τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους. Υπάρχουν ακόμα και πολλοί άλλοι που είναι φιλέλληνες.

Για αυτό οι Έλληνες της Διασποράς και οι Φιλέλληνες είναι οι γίγαντες που διαθέτει ο Ελληνισμός, αλλα δυστυχώς, γενικά, παραμένουν αναξιοποίητοι.

Και τώρα είναι η ώρα που χρειάζεται η συνεργασία με πανεπιστήμια από Ελλάδα επειδή υπάρχει συνεχώς μείωση των προγραμμάτων Ελληνικών Σπουδών στα εδώ πανεπιστήμια.

Τι προτείνουμε για να ενισχυθούν οι σχέσεις της ομογένειας με τα ελλαδικά πανεπιστήμια:
1. Να ιδρυθούν και να λειτουργήσουν στην Κρήτη, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, Κέντρα Σπουδής και Μελέτης του Απόδημου Ελληνισμού, ως πανεπιστημιακά μορφώματα, σε επίπεδο προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών. Τα Κέντρα αυτά θα αποτελούν διαρκείς εστίες συμμετοχικής και διαδραστικής συνεργασίας με τον Ελληνισμό της Διασποράς και τους Φιλέλληνες, άτομα και ιδρύματα. Αυτήν την εποχή δεν λειτουργεί σε κανένα Ελλαδικό πανεπιστήμιο έστω ένας Τομέας ή ένα Τμήμα Σπουδής και Μελέτης του Απόδημου Ελληνισμού.
2. Να λειτουργήσουν διακρατικές, διαπανεπιστημιακές συμφωνίες με τα πανεπιστήμια στις χώρες υποδοχής Ελλήνων εποίκων και Φιλελλήνων, που να προβλέπουν πέρα από την ανταλλαγή προσωπικού, και φοιτητών, τρίμηνα ή εξάμηνα φοίτησης σε ελλαδικά πανεπιστήμια, με πλήρη και ισότιμη βαθμολογική αξιολόγηση και πίστωση του εξαμήνου των φοιτητών στα Τμήματα των πανεπιστημίων των χωρών υποδοχής τους. Η διαπανεπιστημιακή αυτή ρύθμιση τριμηνιαίας ή εξαμηνιαίας φοίτησης, πέρα από τα οικονομικά οφέλη για τα Ελλαδικά Πανεπιστήμια, θα δημιουργήσει μια τεράστια δεξαμηνή υποψήφιων σπουδαστών, Ελλήνων και Φιλελλήνων.
3. Να αναληφθεί συντονισμένη και συστηματική πολιτιστική επίθεση (cultural offensive) από πλευράς των Ελληνικών πανεπιστημίων με ειδικά ετήσια ή διετή προγράμματα σπουδών (με χορήγηση Certificate και Diploma) ως Τομείς ή Προγράμματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού στα Ελλαδικά πανεπιστήμια, ώστε να προσελκύουν ομογενείς και αλλογενείς φοιτητές. Μεγάλος αριθμός των φοιτητών αυτών, μετά το τέλος των σπουδών τους ενδέχεται, να συνεχίσει τις σπουδές σε άλλα Τμήματα και Σχολές των ελλαδικών πανεπιστημίων.
4. Να ενισχυθούν οι Ανθρωπιστικές Σπουδές των Ελλαδικών πανεπιστημίων, ιδιαίτερα σε μια εποχή που τα Πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, έχουν απαξιώσει τις ανθρωπιστικές σπουδές και έχουν ευτελίσει τη σημασία τους, μετατρέποντας έτσι τα πανεπιστήμια από τεμένη παιδείας και μάθησης, γενικά, σε κέντρα κατάρτισης τεχνολογίας και υψηλόμισθων, αλλά και απαίδευτων, τεχνοκρατών.
5. Η λειτουργία αγγλόγλωσσων τμημάτων, παράλληλα με τα ελληνόγλωσσα τμήματα φυσικών επιστημών, τεχνολογίας, ιατρικής, αρχιτεκτονικής θα έχει ως αποτέλεσμα να ενισχυθεί ο τομέας της προσφερόμενης παιδείας σε αλλόγλωσσους, Ομογενείς και Φιλέλληνες, γεγονός που θα απογειώσει οικονομικά τα Ελλαδικά πανεπιστήμια και την Ελληνική οικονομία. Η προ-επιδημική Αυστραλία, το 2019, είχε εισόδημα 24 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την εξαγωγή της παιδείας της σε 700.000 ξένους φοιτητές, οι οποίοι κατέβαλαν κατά μέσο όρο $26.000. (Ο τουρισμός την ίδια χρονιά είχε επιφέρει 19 δισεκατομμύρια στη χώρα).
6. Να ενισχυθεί το «Πρόγραμμα Παιδεία Ομογενών» (1997-2008), του Πανεπιστημίου Κρήτης, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να φέρει ολόκληρη την ελληνική Διασπορά στην Ελλάδα. Δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί, μαθητές, εκπρόσωποι φορέων εκπαίδευσης και κοινοτήτων είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τα Ελλαδικά πανεπιστήμια και να επιστρέψουν στις χώρες υποδοχής τους ως πρεσβευτές της Ελλάδας και του πολιτισμού της.
7. Πρέπει να ενισχυθούν οι σχέσεις για την ανάπτυξη ερευνητικών πρωτοβουλιών. Το επόμενο βήμα είναι να επισημοποιήσουμε αυτούς τους εκτεταμένους συνδέσμους και δίκτυα. Υπάρχουν πολλά προγράμματα χρηματοδότησης που μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη αυτών των ερευνητικών έργων. Για παράδειγμα, στην Ευρώπη υπάρχει: https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/en/what-horizon-2020. Στην Αυστραλία, το Αυστραλιανό Συμβούλιο Έρευνας παρέχει μια σειρά από προγράμματα όπως το Discovery Projects, τα Linkage Projects και τα Centres of Excellence που μπορούν να προωθήσουν τη διεθνή συνεργασία. Οι διεθνείς εταίροι είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό σε αυτά τα προγράμματα. Ωστόσο, είναι απογοητευτικό που αυτές οι ευκαιρίες έχουν χαθεί.
8. Τελειώνοντας, η Ελλάδα θα πρέπει να δημιουργήσει μικρής διάρκειας προγράμματα διδασκαλίας της Ελληνικής γλώσσας σε ομογενείς και αλλοδαπούς τουρίστες, για να εξαπλώσουμε τη γλώσσα μας και να προσελκύσουμε τουρίστες. Τέτοια προγράμματα λειτουργούν ιταλικά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, για τη διδασκαλία των ιταλικών.
Ενώ είμαστε ενεργοί στην προώθηση της διασποράς ως ζωτικού θέματος για έρευνα σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο και ενθαρρύνουμε τους δεσμούς με Έλληνες μελετητές - χρειάζεται τώρα αμοιβαίο ενδιαφέρον από τα ελληνικά πανεπιστήμια και τους μελετητές.
Πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι αυτή η νέα πρωτοβουλία από το Υπουργείο Εξωτερικών θα αναδείξει τις ευκαιρίες για διακρατική συνεργασία σε ερευνητικό έργο, και επίσης θα ενισχύσει την ευαισθητοποίηση για τη σημασία των μελετών της διασποράς για τις σύγχρονες κοινωνίες.»