Διάλεξη με θέμα το Χρονικόν του Μωρέως και την Ελληνική γλώσσα πρόκειται να δώσει η ερευνήτρια, πανεπιστημιακός και συγγραφέας Δρ Έρμα Βασιλείου, την Πέμπτη 2 Αυγούστου, στο πλαίσιο των Σεμιναρίων Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού, που προσφέρει η Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης.

Σύμφωνα με την Δρ Βασιλείου, υπάρχουν αμέτρητες εργασίες ακαδημαϊκών ιστορικών και κριτικών, ξένων και δικών, που ασχολήθηκαν και ασχολούνται με τα ανεπανάληπτα γραπτά Ελληνικά μας κείμενα, τόσον τα Αρχαία όσο και τα Μεσαιωνικά και σύγχρονα. Η Λατινοκρατία στον Ελλαδικό χώρο, σελίδα στην οποία ανήκει ειδικότερα το ‘Χρονικόν του Μωρέως», είναι ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας του Ελληνισμού, της γλώσσας μας, των ηθών και εθίμων μας.

Το Χρονικόν αποτελείται από Μεσαιωνικά κείμενα σε πολιτικό στίχο, γραμμένα δηλαδή σε δεκαπεντασύλλαβο, που αφηγούνται την κατάκτηση του Μωρέως, του Μωριά (της Πελοποννήσου) από τους Φράγκους, το 1204. Είναι ένα εκτεταμένο κείμενο στη γλώσσα που μιλιόταν τότε στη Μεσαιωνική Ελλάδα τον 13ο αιώνα, τον καιρό που οι Φράγκοι και άλλοι Σταυροφόροι Βενετοί κατέκτησαν την Κωνσταντινούπολη και εγκαθίδρυσαν μια νέα αυτοκρατορία, τη Λατινική Αυτοκρατορία. Γράφτηκε στη δημώδη γλώσσα από έναν ανώνυμο χρονικογράφο, πιθανότατα από γασμούλο, ένα άτομο που γεννήθηκε από Φράγκο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα.

Εκτός από την Ελληνική, το «Χρονικόν του Μωρέως» είναι γραμμένο και στην Γαλλική, Ιταλική και Αραγωνική. Αποτελείται δε από 9.219 στίχους.

Για πρώτη φορά μεταφράστηκε, και έτυχε εξαιρετικής επιμέλειας από τον Γάλλο ακαδημαϊκό Jean Alexandre Buchon, που έζησε τον 18ο και 19ο αιώνα (1791 – 1849), και ανάλωσε πολλά χρόνια της ζωής του ταξιδεύοντας σε όλη την Ευρώπη, αναζητώντας υλικό για τη μεγάλη συλλογή του Collection des chroniques nationales françaises écrites en langue vulgaire, du XIe au XVIe siècle (4 vols, 1824–1829) Συλλογή των Εθνικών Γαλλικών Χρονικών που γράφτηκαν σε γλώσσα δημώδη από τον 11ο μέχρι τον 16ο αιώνα (τέσσερεις τόμοι, 1824-1829). Δίνει δε, το μοναδικό αυτό σε γλωσσικό πλούτο αλλά και σε όγκο έργο, μια άνευ προηγουμένου ζωντανή εικόνα της ιστορίας, και πρωτίστως την ενδιαφέρουσα λεπτομερειακή εξέλιξη της Ελληνικής γλώσσας.

Σ’ αυτή την πρώτη γλωσσολογική ανάλυση τα κυριότερα και πλέον ικανοποιητικά, σε σχέση με την έρευνα, πεδία που θα αναπτυχθούν στη διάλεξη είναι: α) ο αμέτρητος αριθμός γλωσσικών δανείων από τη Γαλλική στην Ελληνική, β) η διαφορετική χρήση Αρχαίων και Μεσαιωνικών λέξεων που συνυπάρχουν αρμονικά στην ανεξάντλητη αφήγηση, γ) η μορφολογική και φωνολογική προσαρμογή Φράγκικων λέξεων στα Ελληνικά, αλλά και η αφθονία συνωνύμων που βρίσκονται στην εξιστόρηση.

Επιπρόσθετα θα εξελιχθεί δ) συζήτηση σχετικά με τη χρήση των προθέσεων- ένα καρποφόρο πεδίο για εκτενέστερη έρευνα-, καθώς και ε) η χρήση ειδικών γραμματικών μορφών (γλωσσικών νεωτερισμών) που ξαφνιάζουν με την αποκαλυπτική τους παρουσία την εξέλιξη του ρηματικού μας συστήματος. Τα προαναφερθέντα σημεία θα σχολιαστούν με παραδείγματα.

Η Κυπριακής καταγωγής πανεπιστημιακή ερευνήτρια και συγγραφέας Έρμα Βασιλείου είναι μεταπτυχιακή ερευνήτρια Ιστορικής Γλωσσολογίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Αυστραλίας στην Καμπέρα. Γεννήθηκε στην Κύπρο, είναι Βρετανίδα υπήκοος και ζει μόνιμα στην Αυστραλία. Μεγάλωσε στο Κονγκό και τελείωσε Δημοτικό και Γυμνάσιο οικότροφος, σε δίγλωσσα σχολεία στο Κονγκό και στην Αθήνα. Μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1987. Τελείωσε πτυχιακές σπουδές στην Μετάφραση/Διερμηνεία στο Πανεπιστήμιο Deakin Toorak Campus, το 1991, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (Γλωσσολογία) στο Πανεπιστήμιο La Trobe το 1993, Μάστερς στη Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο La Trobe το 1996, και Διδακτορικό στη Γλωσσολογία επίσης στο Πανεπιστήμιο La Trobe, το 2002. Είναι επισκέπτρια και ερευνήτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Αυστραλίας από το 2005. Εργάστηκε σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών και γλωσσολογικών θεμάτων (Ιστορικής Γλωσσολογίας). Οι κύριες γλώσσες έρευνάς της είναι η Μεσαιωνική και Σύγχρονη Κυπριακή, η Μεσαιωνική Γαλλική, η Βυζαντινή Ελληνική και η γλώσσα του Κονγκό Λινγκάλα. Πέρα από εκτεταμένη έρευνα στη Γλωσσική Αλλαγή έκανε εκτεταμένη έρευνα και στα πεδία Γλωσσικής Τυπολογίας και Μορφολογίας που παρουσιάζεται στα έργα της Cypriot as a Verb-Object-Subject language, The Word Order of Medieval Cypriot, French loan words in Cypriot revisited, An introduction to the Cypriot Morpho-Syntax και Discovering Modern Greek in Anna Comnena's Alexiad.

Πότε: Πέμπτη, 2 Αυγούστου 2018, 7.00μμ
Πού: Ελληνικό Κέντρο, (Mezzanine, 168 Lonsdale Street, Melbourne)